Մտոցից նայողը

Ժամանակակից քանդակագործները չափից դուրս շատ են սիրում կոյուղագործներին, ու եթե այս մասնագիտությունը լիներ միջին դարերում Միքելանջելոն իր Դավթին հաստատ կկերտեր մինչ գոտկատեղը մտոցի մեջ:

Բրոնզե առաջին կոյուղագործի նախահայրը Սլովակիայի մայրաքաղաք Բրատիսլավայի քանդակագործ Վիկտոր Գուլիկն է: Նա իր ստեղծագործությունը անվանել է «Չումիլ», ինչը նշանակում է պարապ, ուրիշներին հետևող մարդ: 1997 -ին կերտված բրոնզե կոյուղագործը դարձել է սլովակյան մայրաքաղաքի խորհրդանիշը, իսկ նրա մանրակերտերը կարելի է գտնել հուշանվերների տեղական բոլոր խանութներում: Առաջին անգամ Բրատիսլավա ժամանած և Չումիլին տեսած զբոսաշրջիկները սովորաբար մտածում են, թե այս կոյուղագործի նախասիրությունը կողքով անցնող աղջիկների շրջազգեստի տակ աչք գցելն է:

Իրականում Վ. Գուլիկը անմահացրել է պատմական կարևոր մի փաստ' 2-րդ համաշխարհայինի ավարտը: Բրատիսլավացիների մեծ մասը ռմբակոծությունների ժամանակ ապաստան էին գտնում քաղաքի մտոցներում, և պատերազմի ավարտը հայտարարելուց հետո վերջապես կարողանում են դուրս գալ իրենց թաքստոցներից և ժպտալ արևին: Այնպես որ Չումիլը նախ և առաջ կյանքին ու արևին ժպտացող խաղաղ կյանքի խորհրդանիշն է:

Արձանն իր գոյության ընթացքում երկու անգամ «գլխատվել է» անուշադիր վարարոդների պատճառով: Այսօր արձանի կողքին հատուկ ճանապարհային նշան է տեղադրած, հիշեցնող մեր «Մարդիկ աշխատում են, շրջանցեք», ինչն էլ օգնում է ոչ միայն չվնասել Չումիլին, այլև հեշտությամբ գտնել նրան Բրատիսլավայի պատմական հատվածում զբոսնելիս։ Սլովակիայի մայրաքաղաքում ամենից հաճախ լուսանկարվում են հենց Չումիլի հետ, նրա հետ լուսանկարներ ունեն արքայազն Չարլզը, Իտալիայի վարչապետ Սիլվիո Բեռլուսկոնին և շատ ուրիշ հայտնիներ: Չումիլը դարձել է Բրատիսլավայի խորհրդանիշը, ինչպես Միզող տղան' Բրյուսելում, Ջրահարսը' Կոպենհագենում: Եվ պատահական չէ, որ բրատիսլավացիները և արձանի հեղինակը պայքարում են, որ իրենց Չումիլը միակը մնա ամբողջ աշխարհում: Բայց Չումիլի հմայքն այնքան մեծ է, որ աշխարհի տարբեր քաղաքներում արդեն կարելի է հանդիպել նրա տարբեր նման ու ոչ այնքան նման կրկնօրինակներին: Ասենք ավելին՝ Չումիլի կրկնօրինակներին կնախանձեր անգամ հայտնի վարձու մարդասպան Ջանգո Ֆետը։