Յուրաքանչյուր երևանցի ամսական միջինը 5 000 դրամ է ծախսում հասարակական տրանսպորտից օգտվելու համար: Այդ թիվն ուզում էին հասցնել մինչև 7 500 դրամի, բայց «տրանսպորտային փոքրիկ հեղափոխությունը» խոչընդոտեց իշխանության պլանները: Մենք որոշեցինք պարզել՝ ինչքանով ու ինչպես են երթևեկում, օրինակ, ԱՊՀ երկրներում: Այստեղ ուղևորափոխադրումն իրականացվում է գրեթե այնպես, ինչպես Երևանում` ավտոբուսներ, միկրոավտոբուսներ, մետրո, տրոլեյբուս և տրամվայ: Որոշ տեղերում չկա մետրո, որոշ տեղերում՝ տրամվայ, ինչպես Երևանում:
Աստանա (Ղազախստան)
Աստանայում ավտոբուսի գինը 0.39 $ է՝ մոտ 162.5 դրամ: Մետրո չկա, քաղաքի փողոցներում չեք հանդիպի նաև էլեկտրատրանսպորտի որևէ տեսակի: Տարիներ շարունակ իշխանությունները փորձում են գտնել այլընտրանքային լուծումներ ու դրանցից ամենաշատը քննարկվում է թեթև-ռելսային (легкорельсовый) տրանսպորտ ունենալու տարբերակը: Ղազախները փորձում են այս կերպ նաև կյանքի կոչել էկոլոգիական անվտանգության իրենց ծրագիրը, բայց սայլը տեղից կարծես չի շարժվում, թեև նախատեսված էր, որ Աստանայում նման փոխադրամիջոցները կսկսեն աշխատել արդեն 2013-ին, բայց նույն տարվա աշնանը երկրի նախագահը հայտարարեց, որ ավելի լավ կլինի փոխարենը գնեն գերարագ ավտոբուսներ: Մի խոսքով, դեռ պարզ չէ Աստանայի տրանսպորտային այլընտրանքի ճակատագիրը:
Աշխաբադ (Թուրքմենստան)
Հասրակական տրանսպորտի ընտրությունը մեծ չէ՝ միայն ավտոբուսներ, բայց միանման ու նույն մակնիշի: Ուղևորափոխադրման արժեքը 0.13 $ է, համարժեք' 54.2 դրամի: Եթե հավատանք օտարերկրացի բլոգեր զբոսաշրջիկներին, ապա գնի համեմատ սպասարկումը բավական լավն է. մինիմալ շփում վարորդի հետ, կանգառներում նշված են համապատասխան երթուղիները, ավտոբուսներն աշխատում են արագ ու երբեք գերբեռնված չեն լինում: Վճարման համար վարորդի կողքին հատուկ տարրա է տեղադրված, պետք է միշտ ունենալ մանրադրամներ, քանի որ նա ժամանակ չունի մանրը հետ վերադարձնելու: Աշխաբադում մետրոյի ուկրաինական մի ընկերություն սկսել էր կառուցում, բայց թե վերջին զարգացումների ֆոնին ինչպես կընթանան գործերը, դժվար է ասել:
Բաքու (Ադրբեջան)
Բաքվում երթևեկում են ավտոբուսներով, միկրոավտոբուսներով ու մետրոյով: Սակագինը բոլորի դեպքում նույնն է' 0.25$ (104.2 դրամ): ԽՍՀՄ փլուզումից հետո Բաքվի փողոցներից ևս անհետացավ էլեկտրատրանսպորտը, սակայն ոչ ոք չբողոքեց, քանի որ հիանալի գործում էր միկրոավտոբուսային ցանցը: Սակայն հետագայում քաղաքային իշխանություններին անհանգստացրեց միկորավտոբուսների քանակը, և նրանք որոշեցին «մի քանի միկրոավտոբուսի փոխարեն մեկ ավտոբուս» քաղաքականությամբ շարժվել, ինչը չտվեց սպասված արդյունքը: Բաքվի նեղ փողոցների համար սրանք իսկական գլխացավանք դարձան, բացի այդ խառնվել են շատ երթուղիներ, և մարդիկ ստիպված են մեկ տեղ հասնելու համար մի քանի ավտոբուս փոխել: Ինչ վերաբերում է մետրոյին, ապա այստեղ էլ հիմնական խնդիրը ուշացումներն են. երբեմն վագոնները հայտնվում են 9-11 րոպե ուշացումով: Բաքվի մետրոյում հիմնականում հին սովետական վագոններն են, թեև վերջերս ավելացել են մի քանի ժամանակակից վագոներ:
Բիշկեք (Ղրղզստան)
Ղրղզստանի մայրաքաղաքի փողոցներում ամեն օր ավելի քան 2000 միավոր հասարակական տրանսպորտ է աշխատում: Տրանսպորտի ամենատարածված տեսակը միկրոավտոբուսներն են: Դրանցով երթևեկելու համար հարկավոր է մի փոքր ավելի վճարել, քան հասարակական տրանսպորտի այլ միջոցներից օգտվելիս: Միկրոավտոբուսով երթևեկելն արժի 0.21$ կամ մոտ 87.5 դրամ, իսկ տրանսպորտային մյուս միջոցներով երթևեկելը'0.17$ 70.8 դրամ: Պլանավորում են թեթև ռելսային մետրոպոլիտեն ունենալ, իհարկե, եթե նախ գտնվի անհրաժեշտ 444 մլն դոլարը: Մետրոն գործարկելու համար անգամ ժամկետներ են սահմանվել: Ասում են' այն պատրաստ կլինի 2025 թվականին:
Դուշանբե (Տաջիկստան)
Դուշանբեում ամեն օր քաղաքի փողոցներ է դուրս գալիս 152 ավտոբուս, 160 միկրոավտոբուս և 75 տրոլեյբուս, բայց սա քաղաքացիները դժգոհույունը չի մեղմում: Գերբեռնվածություն, վեճեր վարորդների հետ: Տաջիկստանի մայրաքաղաքում հասարակական տրանսպորտի համար մեկ միասնական սակագին է գործում'0.21$ (87.5դրամ) ու այստեղ էլ, ինչպես Աստանայում, բոլորն անհամբեր սպասում են թեթև-ռելսային փոխադրամիջոցին, որի կառուցումը բավական հեռու է'դարձյալ 2025 թվականին: Իսկ մինչ այդ ամենուր կարելի կարդալ այն մասին, թե ինչպես են երեկոյան ժամերին տաջիկները հուսահատ տրանսպորտի սպասում կամ թե ինչպես են մարդիկ երթևեկում կանգնած:
Երևան (Հայաստան)
Երեկոյան հուսահատ դեմքերի ու կանգնած երթևեկող մարդկանց փնտրեք ոչ միայն Տաջիկստանում, այլև Հայաստանում: Թեև եթե Դուշամբեում այս ամենը «վայելելու համար» 87.5 դրամ է պետք, ապա մեզ դա «հրամցնում են» 100 դրամով (0.24$) ու դեռ քննարկում տրանսպորտի սակագինը բարձրացնելու հարցը: Էլեկտրատրանսպորտի հարցում իրավիճակը հուսադրող չէ. այն մի քանի տրոլեյբուսները, որոնք դանդաղ շարժվում են քաղաքի փողոցներում ու օրվա կեսը անսարք կանգնած են, դեռ հարց է, որքան կդիմանան: Ինչ վերաբերում է մետրոյին, ապա այնտեղ սպասարկումը պատշաճ մակարդակի վրա է, իհարկե, վճարը կրկնակի ավելացել է մի քանի տարի առաջվա համեմատ, նախկինում գործող 50 դրամ սակագինն այսօր 100 դրամ է դարձել:
Կիև (Ուկրաինա)
Այստեղ 0.25$ կամ 104.2 դրամով կարող եք օգտվել ցանկացած տրանսպորտային միջոցից' ավտոբուս, միկրովտոբուս, մետրո, տրամվայ, տրոլեյբուս ու անգամ ճոպանուղի: Վերջինը ԱՊՀ մայրաքաղաքներից մի քանիսում ժամանակին եղել է ու հիմա չկա: Ուկրաինացիները պահպանել են ճոպանուղին, ինչը բավական հեշտացնում է ուղևորափոխադրման հարցը Կիևում: Ի տարբերություն ԱՊՀ մյուս մայրաքաղաքների, այստեղ լավ է գործում նաև էլէկտրատրանսպորտը: Օրինակ, տրոլեյբուսների թիվը 600-ից անցնում է: Ուկրաինայում մինչև ներկայիս ճգնաժամը մեծ ներդրումներ էին արվում նաև տրամվայի ցանցը բարելավելու համար:
Մինսկ (Բելառուս)
Մինսկում ևս գործում է հասարակական տրանսպորտի մեկ ընդհանուր սակագին' 0.18$, որն համարժեք է 83.3 դրամի: Մնացած տրանսպորտային միջոցներից բացի, Մինսկը ԱՊՀ եզակի մայրաքաղաքներից է, որտեղ քաղաքային գնացք է գործում: Մինսկում նաև հասարակական տրանսպորտի վճարման ավտոմատ համակարգ է ներդրված: Ավտոբուսները նույն մակնիշի են, առաջին հայացքից բավական հարմարավետ: Անընդհատ թարմացվում են էլեկտրատրանսպորտային ենթակառուցվածքները: Չնայած քաղաքային իշխանությունների այս ջանքերին, ֆորումներում Մինսկի բնակիչները բողոքում են քաղաքային տրանսպորտից, մասնավորապես ավտոբուսների ժամանման գրաֆիկից:
Մոսկվա (Ռուսաստանի Դաշնություն)
ԱՊՀ ամենաթանկ տրանսպորտային մայրաքաղաքը Մոսկվան է: Այստեղ տրանսպորտի սակագինը 0.77$ է՝ համարժեք է 320.8 դրամին, բացառությամբ մետրոյի, որը քիչ ավելի թանկ է'0.85$ (354.2 դրամ): Մոսկվայի մետրոն օգտագործման ինտենսիվությամբ Տոկիոի մետրոպոլիտենից հետո աշխարհում երկրորդն է: Շատ զբոսաշրջիկներ իրենց երթուղում Մոսկվա այցելելիս անպայման տեղ են պահում մետրոյի համար: Բացի այդ, անվերջանալի խցանումների պատճառով «կանգնած քաղաքի» համբավ ունեցող Մոսկվայում մետրոն երթևեկելու լավագույն տարբերակն է: Հետաքրքիր է նաև, որ վերջերս Մոսկվան անցել է տրանսպորտային շուրջօրյա ռեժիմի: Հասարակական տրանսպորտ կարելի է գտնել նաև գիշերը, իհարկե, Մոսկվայի ոչ բոլոր հատվածներում:
Տաշքենդ (Ուզբեկստան)
Ասում են' տաշքենդցի վարորդներն այնքան են սիրում իրենց ուղևորներին, որ հաճախ կարելի է տեսնել՝ ինչպես են երրորդ գծից վայրկյանների ընթացքում հասնում մայթ, անգամ եթե այդտեղ կանգառ չկա:
Վարորդներից ու սպասարկումից բողոքողների չգտանք: Ուզբեկստանի մայրաքաղաքում գործում են նաև էլեկտրատրանսպորտն ու մետրոն, բայց ուղևորափոխադրումների մեծ մասը բաժին է հասնում ավտոբուսներին ու միկրոավտոբուսներին: Վերջիններիս համար, ի դեպ, սակագինը փոփոխվող է, սկսվում է 0.38$ կամ 158.3 դրամից մինչև 0.78$ կամ 325 դրամ: Ավտոբուսը, տրամվայն ու տրոլեյբուսն արժեն 0.38$ կամ 158.3դրամ, իսկ մետրոն'0.35$ կամ 145.8 դրամ:
Քիշնև (Մոլդովա)
Քիշնևում այս պահին երթևեկում են ավտոբուսներով, միկրոավտոբուսներով ու տրոլեյբուսով, միաժամանակ մտածում են վերականգնել դեռ 1961-ին տրամվայի մոնտաժված գծերը, ինչպես նաև փնտրվում են հովանավորներ, որոնք կվերանորոգեն մայրաքաղաքի չգործող ճոպանուղին: Տրոլեյբուսով երթևեկելն արժի 0.20$ կամ 83.3 դրամ, իսկ միկրոավտոբուսով ու ավտոբուսով երթևեկելը'0.25 $ կամ 104.2 դրամ, բայց արի ու տես, որ մոլոդովացիները նախընտրում են ավելի շատ տաքսիներից օգտվել, քանի որ ավտոբուսին սպասելը երբեմն անիմաստ գործ է. այստեղ ուշ-ուշ են հայտնվում: Իսկ եթե ամեն դեպքում համբերատար եք, ու որոշել եք սպասել, գնեք տոմսեր, որովհետև Մոլդովայի մայրաքաղաքում հասարակական տրանսպորտից օգտվում են միայն հատուկ տոմսերի միջոցով: